[page] 189

K. Darwin: O pochodzeniu człowieka. Przetłómaczył z angielskiego za upoważnieniem autora L. Masłowski. Lwów, 1875. 8vo. Str. 246

Tamże: Dobór płciowy. Przekład L. Masłowskiego. Lwów. Tom I. 1875. 8vo. Str. 262, tom IIgi, 1876. Str. 313.

Z przytoczonych dzieł Darwina drugie zawiera rozwinięcie poglądów o jednéj z przyczyn, które według niego na powolną przemianę gatunków potężny wpływ wywierać mają, pierwsze jest zastosowaniem całéj teorii do jednego tylko gatunku. Oba pisane bardzo jasno, przeznaczone widocznie dla szerszego koła czytelników, chociaż drugie może zbyt jest przeładowane cytowaniem tak niezliczonych faktów, że w obec ich mnogości trudno nie raz nie utracić wątku całego rozumowania. Zpolszczenie tych prac wydaje nam się być bardzo na czasie. Żadna bowiem hypoteza nie napotkała tak licznych zwolenników z jednéj, tak gorących przeciwników z drugiéj strony, jak teorya Darwina w ogóle, a w szczególności jego hypoteza o pochodzeniu człowieka. Większość jednak tak jednych jak drugich wydawała sąd swój przedewszystkiém dla zadowolenia swego wewnętrznego nie mając żadnych danych na jego poparcie. Jakże to łatwo spotkać się dzisiaj z tak zwanymi Darwistami lub téż z zawziętymi ich przeciwnikami, z których ani jedni, ani drudzy nie tylko o zoologii i anatomii porównawczéj, ale nawet zasadniczych podstawach nauk przyrodniczych nie mają żadnego pojęcia. Należy się prawdziwe uznanie p. M., że przekładem tym dał sposobność zapoznania się szerszéj publiczności ze źródłowymi dziełami Darwina i wyrobienia sobie na ich podstawie tego lub owego przekonania o rzeczy, którą traktują. Język przekładu jest dobry, gładki, a całość czyta się z takiém zajęciem i łatwością, jakby jakąś powieść.

S.T.R.